سه‌شنبه ۱۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
درگذشت صاحب اثر «پدیدارشناسی روح بر حسب نظر هگل» :
دکتر کریم مجتهدی، از استادان به نام فلسفه و از چهره‌های ماندگار ایران، درگذشت. مجتهدی متولد دهم شهریور ۱۳۰۹ در تبریز بود.زنده‌یاد کریم مجتهدی دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری خود را در دانشگاه سوربن فرانسه گذرانده بود و پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود را زیر نظر یکی از بزرگ‌ترین فلاسفه قرن بیستم ژان وال با عنوان «بررسی تحلیل استعلایی کانت» و رساله دکترای خود را با مشاوره هانری کربن نوشته بود.از مجتهدی نزدیک به ۳۰ اثر به جای مانده است. پیکر دکتر کریم مجتهدی چهره ماندگار فلسفه ایران سه‌شنبه (فردا) ساعت ۹ صبح از «پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی» به سوی خانه ابدی‌اش در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا تشییع خواهد شد.درگذشت این استاد فلسفه را به جامعه علمی و فرهنگی و خانواده او تسلیت می‌گوییم.
کد خبر: ۳۹۳۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
فلسفه کربلا؛
مهمترین خوانشی که در ایران از ماجرای کربلا شده، خوانش دکتر علی شریعتی است که هنوز تاثیر آن وجود دارد و نمادسازی‌های آن انجام می‌شود. رویداد۲۴ در گزارشی به قلم علیرضا نجفی نشان داده که شریعتی چه روایتی از ماجرای امام حسین و کربلا مطرح کرد و پیامد‌های آن در جامعه مذهبی ایران چه بود.در فلسفه تاریخ ی که شریعتی منادی آن است، موتور محرک تاریخ چیزی نیست جز کین‌توزی و انتقام‌جویی. وی با خوانشی ایدئولوژیک از واقعه کربلا، آن را در ذیل نظریه کین‌توزانه خود قرار می‌دهد.
کد خبر: ۳۹۰۷۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۴
درگذشت عضو موسس کانون نویسندگان ایران؛
باقر پرهام مترجم و پژوهشگر فلسفه شنبه ۷ خرداد در سن ۸۸ سالگی در کالیفرنیای آمریکا در گذشت. پرهام عضو موسس کانون نویسندگان ایران بود. خبر درگذشت او را پسرش رامین پرهام امروز در توییتر اعلام کرد.
کد خبر: ۳۸۸۹۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۸
در نشست «رسالت ملی و جهانی دانشکده‌های الهیات» عنوان شد؛
استاد دانشگاه تهران گفت: ما باید با جامعه ارتباط داشته باشیم چون در این صورت می‌توانیم خلاقیت هم داشته باشیم که این خلاقیت می‌تواند حل کننده مسائل اجتماعی باشد و شهید مطهری یکی از نمادها در این زمینه هستند.
کد خبر: ۳۸۸۲۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۲
پایان پروژه تجدد در ایران؟
یکی از نظریه‌پردازانی که درخصوص التهابات اخیر صورت‌بندی را مبتنی‌بر ایده خود از «وضع‌شناسی جامعه ایران معاصر» ارائه داده‌اند، دکتر حسین کچویان است. در ادامه نگاهی به مباحث وی ابتدا درخصوص تصویر کلی از جامعه می‌اندازیم و سپس توضیح او از التهابات اخیر را در پرتو آن معنادار می‌سازیم. دکتر کچویان به دنبال معنادار ساختن التهابات در ذیل تجدد هستند که باید گفت، شاید درخصوص برخی حوادث چند دهه گذشته کارآمد باشد، اما درخصوص مسائلی نظیر اتفاقات سال‌های ۹۶ و ۹۸ حداقل نمی‌توان نقشی انحصاری را برای تجدد لحاظ کرد.
کد خبر: ۳۸۶۳۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶
احمدزاده، تاریخ دان:
اساسا ایرانیان تهدید را برنمی‌تابیده‌اند و طبعا شکست ایرانیان در تجاوزات گسترده روس‌ها نوعی سرخوردگی را پس از آن برایشان به همراه داشت که قتل گریبایدوف به نوعی، گویی توانسته است تا حدی مرهمی بر زخم‌های عمیق ایرانیان باشد و داغ ننگ شکست‌ها را تا حدودی التیام بخشد.
کد خبر: ۳۷۲۶۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۳
آموزش تئوری اعتراض؛
دانشگاه امام صادق قرار است سلسه نشست‌هایی را که به گفته خودشان با حضور ۳۰ استاد تراز کشوری و حضور افتخاری میهمانانی از سراسر جهان است، در مرکز فرهنگی سرچشمه که زمانی مقر حزب جمهوری اسلامی بود، برگزار کند. رویکرد این نشست‌ها این است که اعتراضات بعد از پیروزی انقلاب از نگاه فقهی، حقوقی، سیاسی و اجتماعی بررسی شود
کد خبر: ۳۷۲۶۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۳
نویسنده و پژوهشگر تاریخ؛
فتاحی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ معتقد است که اگر تاریخ‌نگاری را در سه بُعد روایی، تحلیلی و فلسفه تاریخ در نظر بگیریم، در تاریخ‌نگاری روایی انقلاب اسلامی بسیار قوی و گسترده عمل کرده‌ایم، اما در تاریخ‌نگاری تحلیلی انقلاب هنوز ضعف داریم.
کد خبر: ۳۷۲۱۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۷
نواندیشی دینی؛
سیدجواد میری با اشاره به اینکه چشم‌انداز صحیح به دین این است که جامعه‌ای همراه با عدل و قسط ساخته شود، بیان کرد: چنین چشم‌اندازی موجب می‌شود که دین را به فقه یا احکام فقهی تقلیل ندهیم.
کد خبر: ۳۶۹۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۸
گفتگو با احسان شریعتی؛
فوکو در یکی از این مقالات خود در بحبوحه انقلاب می‌نویسد: «من نمی‌توانم تاریخ آینده را بنویسم، در پیش‌بینی گذشته هم چندان مهارت ندارم. با این حال دوست دارم بکوشم چیزی را که دارد رخ می‌دهد، دریابم؛ چون این روز‌ها هیچ چیزی به سرانجام نرسیده و تاس‌ها هنوز از چرخش باز نایستاده‌اند. شاید کار روزنامه‌نویس همین باشد؛ اما واقع این است که من در این راه نوپا هستم»
کد خبر: ۳۶۹۲۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۲
گرامیداشت نخستین سالگرد داود فیرحی؛
در ارزیابی کارنامۀ فکری و پژوهشی داود فیرحی (۱۳۹۹-۱۳۴۳) بر پایۀ آثار مکتوب و گفتار‌های او، می‌توان از دو قلمرو موازی سخن گفت: یکی فقه سیاسی و دولت در اسلام؛ دو دیگر، پژوهش‌های تاریخی در دو بخش: رخداد‌های صدر اسلام و تحولات ایران در دوران مدرن. لازم به ذکر است که ارزیابی جامع کارنامۀ فیرحی نیازمند مطالعۀ تمام آثار اوست؛ کاری که به فرصتی فراخ و زمانی دراز نیاز دارد؛ بنابراین آنچه در این نوشته می‌آید، هرچند با رجوع به آثار او فراهم آمده، اما صرفاً نگاهی اجمالی به کارنامۀ فیرحی در حد امکان و مجال است. در این نوشتار، دربارۀ کارنامۀ فیرحی در دو قلمرو یاد شده، نکاتی را بر سبیل ایجاز ذکر می‌کنم.
کد خبر: ۳۶۶۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۵
عبدالله نصری در گرامیداشت علامه جعفری:
عبدالله نصری بیان کرد: یکی از نکات مهم در مورد علامه جعفری، نحوه ورود ایشان به مباحث عرفان مخصوصا در عصر و زمان ماست که عرفان ابن‌عربی تسلط دارد و این نحوه مواجهه بسیار مهم است. پس از ابن‌عربی این عرفان آنچنان مسلط می‌شود که عرفان حوزه خراسان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، اما طرح مباحث علامه جعفری که در زمینه فلسفه عرفان است از تعریف عرفان تا بسیاری از مباحث، متمایز از مباحثی است که دیگران در باب عرفان مطرح کرده‌اند.
کد خبر: ۳۶۵۴۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۵
مدرس تاریخ:
چرا اجازه می‌دهیم و بی تفاوت‌ایم تا نام خراسان در جهان با داعش پیوند بخورد؟ گیریم داعش بی هیچ حقی نام تاریخی خراسان ما را بر خود نهد، مطبوعات، رسانه ها، سفرا و صدا و سیما چرا تکرار می‌کنند؟
کد خبر: ۳۶۴۹۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۰
با بهزاد عمران‌زاده
مسئول اندیشکده شهر اسلامی ـ ایرانی پژوهشکده صدر دانشگاه امام حسین (ع) گفت: مهمترین ویژگی سیمای شهری، تناسب هویتی با افراد جامعه است، یعنی زمانی که مردم سیمای شهری را تجربه و آن را مشاهده می‌کنند، با آن ارتباط روحی، روانی و مادی برقرار و نیز تناسب هویتی را بین خود و این سیما احساس کنند.
کد خبر: ۳۶۱۸۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
آمالیا هولست؛
هولست هنگام نوشتن کتابش از موانع تحصیل زنان به شدت ناامید شده بود و به همین دلیل، کتابش را با نام واقعی خود منتشر کرد. ادعای اصلی کتاب او این است که اهداف عصر روشنگری هرگز حاصل نخواهند شد مگر اینکه مردان بر سر راه ما زنان مانع نسازند بلکه با مهربانی به ما کمک کنند تا در کنار آن‌ها از نردبان بالا رویم.
کد خبر: ۳۶۱۵۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۱
بابک ابراهیمی؛
طبعأ آغاز تعلیم و تربیت از خانواده و آموزش و پرورش است و اگر خانواده‌ها بتوانند بستر خانوادگی را، چون یک مدرسه در آورده چونان مدرسه؛ چه دبستان، چه دانشگاه اداره کنند، فرزندان قوی و خوشبختی در هر جامعه به بار خواهند آورد و جامعه خوشبختی خواهند ساخت و کمتر از بدبختی‌های خودساز خواهند نالید.
کد خبر: ۳۶۰۴۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
تمدن اسلامی
ما در بخش «تاریخ در ترازو» هم به معرفت تاریخ به معنای عام نظر داریم و هم به تاریخ به مثابه یک رشته (discipline) دانشگاهی در جهان و به طور خاص در ایران توجه داریم. شما یکی از استادان و متفکرانی هستید که درباره رشته خودتان یعنی فلسفه و معرفت در ایران کنونی و در تاریخ گذشته در جهان اسلام، نگاه انتقادی یا به تعبیر رایج امروز، نگاه آسیب شناختی (pathologist) داشته‌اید و از بحران در فلسفه سخن گفته‌اید و از مقام فلسفه در تمدن اسلامی پرسش کرده‌اید و در ربط با زوال و انحطاط تمدن مسلمانان از نقش زوال فلسفه سخن گفته‌اید و اشاره کرده‌اید که در تمدن ایرانی-اسلامی به جای این که فیلسوفان متفکران قوم باشند، گروه‌های دیگری سررشته دار اندیشه شده‌اند. اکنون خدمت شما رسیدیم تا ملاحظات خودتان را اولا راجع به معرفت تاریخ و ثانیا درباره رشته تاریخ به طور خاص در ایران، بفرمایید. نکته مهم دیگر این که خیلی از مسائلی را که اهل تاریخ با آن‌ها درگیرند، فلاسفه مطرح کرده‌اند. یعنی فلاسفه هستند که خیلی از پرسش‌های معرفت شناختی را پیش روی اهل علم گذاشته‌اند و معمولا خود اهل تاریخ کمتر از نظر روش شناختی و معرفت شناختی به این مباحث پرداخته‌اند. قدیم‌ترین پرسشی که راجع به تاریخ داریم، مربوط به فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو در کتاب «فن شعر» است. از آن زمان تا‌کنون، همواره کفه ترازوی مباحث فلسفی و معرفتی راجع به تاریخ به نفع فلاسفه سنگینی می‌کند و خود اهل تاریخ بیشتر در این مسائل از فلاسفه پیروی کرده‌اند یا به آن‌ها بی‌اعتنایی کرده اند یا حتی صورت مساله را حذف کرده‌اند و گفته‌اند که این مباحث به ما مربوط نیست. اگر ممکن است در مورد این مباحث نیز نظر خود را بفرمایید.
کد خبر: ۳۶۰۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۳۱
نامیرایی دیجیتال؛
فراموش‌کردن در دنیای دیجیتال، اگر ناممکن نباشد، بسیار سخت است. اگر کسی از زندگی‌مان بیرون برود، همچنان عکس‌ها و نوشته‌ها و حرف‌هایش را در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم یا داده‌هایش را نگه می‌داریم. میراث دیجیتالِ آن‌هایی که از دنیا می‌روند نیز با ما می‌ماند. پروفایل‌های فیس‌بوک و توییترشان هست و سابقۀ چت‌ها و پیام‌هایمان به آن‌ها باقی است. حتی شاید گاهی برای آن‌ها چیزی بنویسیم و گذشته‌ها را یاد کنیم. آیا دنیای دیجیتال به ما کمک خواهد کرد تا دردِ از‌دست‌دادن را تسلی بدهیم؟
کد خبر: ۳۵۵۳۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶
آیت‌الله خسروشاهی:
گردآورنده کتاب «خلیفة النبی و یوم الانسانیة» با بیان اینکه امیرالمؤمنین (ع) و ائمه اطهار (ع) اسلام واقعی را برای ما بیان کردند، گفت: غدیر، اندیشه فلسفی نیست. غدیر، اندیشه دینی است. اتمام نبوت است. اگر شما ولایت امیرالمؤمنین و ائمه اطهار (ع) را نداشته باشید، آن اسلام ناقص است و این جنبه فلسفی ندارد، بلکه فلسفه تشیع و امامت، همان اتمام و کامل کردن اسلام است. اسلام منهای ولایت و ائمه اطهار (ع)، اسلام ناقص است و واقعی نیست.
کد خبر: ۳۵۲۷۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۷
ترجمه؛
چند دهۀ پیش، پپسی در نبرد با کوکاکولا برای سهم بیشتر در بازار فیلیپین کمپینی جدید و پرسروصدا راه انداخت. پپسی بطری‌هایی را طراحی کرد که پشت تشتک آن‌ها شماره‌ای سه‌رقمی بود و در صورتی که آن شماره برنده می‌شد، جایزه‌ای میلیونی نصیب صاحبش می‌شد. اما یک اشتباه در کارخانۀ بطری‌پرکنی باعث شد ششصد هزار نفر برنده شوند. ناگهان جشنواره‌ای که با انگیزۀ میلیونرشدن سرتاسر کشور را تسخیر کرده بود جایش را به احساسات ضداستعماری و ملی‌گرایانه داد و نتیجه‌اش شد شکایت، تحریم، شورش و مرگ. چطور می‌شود که یک مسابقه چنین خشمی را برمی‌انگیزد؟
کد خبر: ۳۵۱۴۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۹